Friday 11 February 2011

Vise MNE Deklara Riku Soin

Tempo semanal-Dili, 11.02.2011
Atu etiva akuzasaun publiku kona-ba pekadu Korrupasaun Kolusaun no Nepotizmu (KKN) iha Governu, maka ukun nain sira ida-idak voluntariu voluntariamente tenki deklara sira-nia riku soin ba publiku, hanesan saida mak vise Ministru Negosiu Estranjeiru (MNE), Alberto Xavier Pereira Carlos halo dadaun ne’e.

DESDE – Inisiu forma Governu Aliansa Maioria Parlamentar (AMP), Primeiru Ministru Xanana Gusmão promete ona atu membru governu hotu deklara sai sira nia riku soin ba publiku. Desizaun ne’e hasai hodi evita mosu korrupsaun durante no hafoin governu ne’e ukun.

Hanoin di’ak husi PM Xanana ni’an ne’e, atu bele deteta riku soin ka asset membru governu ida-idak nian, hafoin sira husik knar nudar membru Governu durante tinan lima (5). Simplesmente, promesa ne’e kumpri duni maske la fo sai ba publiku atu bele hatene tanba, deklasaun riku soin husi membru governu sira halo deit iha Tribunal Rekursu (TR).

Tempo Semanal tenta nafatin atu bele hetan kopia dokumentu riku soin membru governu ida-idak husi Tribunal Rekursu atu publiku hotu bele hetan asesu ba bens ne’ebé mak membru governu sira iha. Ne’eduni, Tribunal Rekursu mos husu atu Tempo Semanal hatama perguntas eskrita, maibe to’o notisia nee hatuun seidauk iha resposta ofisial husi Tribunal Rekursu.

Hanesan mos ho membru governu sira seluk, Vise Ministru Negosiu Estranjeiru (MNE), Alberto Xavier Pereira Carlos halo ona deklarasaun ba nia riku soin iha Tribunal Rekursu. Deklarasaun nee halo ho eskrita no asina husi juis Tribunal Rekursu, Antoninho Gonçalves hafoin halo verifikasaun ba riku soin hirak nee hotu.

“Deklarasaun hau nia asset hau halo laos tanba lei mak haruka ka ema ruma mak haruka. Hau halo tanba hau mak hakarak halo duni molok hau asumi kargu nudar Vice Ministru Negosiu Estranjeiru,” dehan Vise MNE Alberto.

Karta deklarasaun riku soin iha tribunal Rekursu, Vise Ministru Alberto fo sai ona iha notabankaria estranjeiru no iha Timor Leste osan hamutuk US $ 66.571,42 no Kareta Toyota Land Cruiser ida ho folin US$ 34.000. Osan no kareta nee hetan bainhira nia sei servisu nudar staff nasional no internasional iha UNHCR.

Property rai hectare rua (2) iha Ilimano, sub distritu Laclo, distritu Manatuto baku ba osan hamutuk US$ 200.000. Rai nee hola iha tempu Indonesia nian iha tinan 1995 no foin mak selu hotu.
Kareta Daihatshu tafl produsaun tinan 1984 ho folin US$ 500 no Kareta Suzuki Katana produsaun tinan 1992 ho presu US $ 500. Kareta rua nee hola iha tempu Indonesia bainhira sei assume kargu nudar Xefi Edukasaun no Kultura distritu Manatuto.

Nune’e, uma no rai iha area Colmera, Dili ho luan 2.000 m2 ne’ebé baku ba osan US $ 300.000 no mos rai hectare tolu (3) iha area Kamalai, sub distritu Maubisse ho folin US $ 500.000. Property hirak nee nudar warisan husi inan-aman no avo sira.

Ne’eduni, total bens ne’ebé ma Vise Ministru Negosiu Estranjeiru iha hamutuk US$ 1.101.571.42. Deklarasaun nee halo iha loron 30 Setembru 2010 fulan ida antes simu posse nudar Vise Ministru Negosiu Estranjeiru.

Hafoin deklara iha Tribunal Rekursu, nudar ema ne’ebé mak iha reponsabilidade moral ba nasaun nee eis Xefi UNHCR iha Timor Leste nee mos halo deklarasaun ba publiku atu ema hotu bele hatene no asesu ba asset ne’ebé mak nia iha.

“Hau entrega deklarasaun ne’e ba ita bo’ot sira atu publika. Ba hau, ida ne’e hanesan responsabilidade moral. Hau lakohi katak loron ida derepenti ema mai cheek dehan hodi akuza fali,” dehan nia.

Antes nee, deklarasaun riku soin ba publiku halo ona husi eis Prezidenti Parlamentu Nasional Francisco Guterres ‘Lu-Olo’ iha tinan 2007, maibe iha momentu neba la halo eskrita ofisial ba Tribunal Rekursu. Tanba nee, durante tinan sanolu nasaun nee ukun rasik án, pela primeira ves mak membru governu ida deklara nia asset iha Tribunal Rekursu no ba publiku.

Nunee, Vise Ministru Alberto mos prontu simu auditoria kada fulan 3 ka tinan ba sasan ne’ebe nia iha. No, ikus mai iha verifikasaun mak mosu korrupsaun ba nia án, nia husu atu lalika lori ba tribunal, maibe nia rasik mak sei kesi tali iha kakorok hodi tara án. Tanba, nia jura ona atu tane no sei la lori nasaun nee ba rai kuak.

Antes deklara riku soin ba publiku, nia mos halo diskusaun ho familia uma laran nian katak, atu evita problema iha tempu oin mai presiza atu halo deklarasaun asset ba publiku no hetan konkordansia hamutuk husi uma laran. (TS).

2 comments:

Anonymous said...

Thanks Mr Carlos, you are a man of integrity. You have shown us a rare attributes that others in AMP goverment refuse to do. Only if more of you coleagues do the same, East Timor would have been a better place by now. GREAT MAN with INTEGRITY!..

Anonymous said...

Thanks Mr. Carlos. You are a great man with full of integrity and be more credible. This is a new breakthrough, you show to other Timorese leaders. Hope that other leaders will not refuse to do the same.